LEADER, yerel toplulukların kendi yerel kalkınma süreçlerine katılmalarını sağlamak amacıyla geliştirilmiş yenilikçi bir yaklaşımdır. Bölgesel veya ulusal düzeyde kararı verilen kalkınma planları, yukarıdan aşağıya yaklaşımla uygulanır. Buna karşılık alan bazlı ve tabandan tavana yaklaşım olan LEADER ise; kaynakları, paydaşları, farklı kalkınma fikirlerini ve projeleri yerel seviyede “bir araya getirme” uygulaması olarak başlamış ve ideal bir uygulama aracı olduğunu ispatlamıştır. Bu yaklaşım, yerel aktörlerin kendi yerel bölgelerinde uygulanacak projeler ve gerçekleştirilecek strateji ile ilgili olarak karar alma süreçlerine katılmaları anlamına gelmektedir. Bu çerçevede; kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinin bir araya gelmesiyle, yerel eylem grubu (YEG) olarak adlandırılan ortaklıkların kurulması teşvik edilmektedir. Kamu- özel ortaklığı ve YKS’nin uygulanması bölgesel uyumu güçlendirebilmekte ve bir bölgenin uzun dönemli sürdürülebilir kalkınmasına katkıda bulunabilmektedir.
LEADER Nasıl Faaliyet Gösterir?
LEADER, yerel kalkınmanın etkili bir aracı olacak şekilde planlanmıştır. Yerelin ihtiyaçlarının en iyi yerel aktörler tarafından belirlenip çözülebileceği fikri ile çalışır.
Bunun için LAEDER’de çalışmalar Yerel Eylem Grupları (YEG) tarafından planlanır. Her YEG kendi çalışma alanı için bir Yerel Kalkınma Stratejisi (YKS) hazırlar.
YEG, Yerel Kalkınma Stratejisinin (YKS) hazırlanması için bir araya gelen ve kırsal alanda yaşayan paydaşlardan oluşan dernek statüsü taşıyan bir gruptur. YEG; kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşu ortaklığıdır.
Bir YEG;
Yerel Kamu Otoriteleri (Belediyeler, SYDV, Odalar)
Özel Sektör (Gerçek kişi vergi mükellefleri, Çiftçiler, Şirketler, Kooperatifler ve Birlikler)
STK (Dernek ve vakıflar) temsilcilerinden oluşur.
Yerel Kalkınma Stratejisi;
YEG tarafından katılımcı bir anlayışla hazırlanır.
Yerel sorunlara karşı geliştirilen çözümleri, yerel kalkınma hedeflerini, bu hedeflere ulaşmak için uygulanacak faaliyetleri açıklar.
Her YKS harcama tutarları ile harcama kaynaklarını gösteren bir finansal plan içerir.
Hâlihazırda sunulmuş olan YKS’ler için uygulama süresi 3,5 yıldır.
YEG Nerede Kurulur?
Yerel Eylem Grubu, kırsal alan özelliği taşıyan ve ekonomik faaliyetler açısından bütünlük içeren bir faaliyet alanı için kurulur. Faaliyet alanı, (Türkiye’de) yönetiminin ve tanımlamasının kolaylığı açısından ilçe düzeyinde seçilir. YEG alanı;
Yeterli düzeyde insan kaynakları ve finansal ve ekonomik kaynak sağlanmalı
Toplam nüfusu 10.000 ile 150.000 kişi arasında olmalı
YEG ve YKS’ ye dâhil yerleşim yeri 25.000 üzeri olmamalı.
Aynı alan birden fazla YEG’e ait olmamalı; tek bir ortaklık, strateji ve alan olmalıdır
